ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι Σπέτσες έχουν δύο λιμάνια που ανήκουν σε δύο εποχές. Το πρώτο, είναι το παλιό λιμάνι, που στην ακμή του, είχε διεθνή σημασία: από αυτό εξορμούσαν εκατοντάδες ιστιοφόρα που διέσχιζαν τη Μαύρη Θάλασσα, τη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό. Μια πανοραμική φωτογραφία που υπάρχει στο Μουσείο Σπετσών, δείχνει πώς ήταν η περιοχή το 1868. Το δεύτερο λιμάνι ανήκει στην εποχή του τουρισμού. Σ’ αυτό φτάνουν οι επισκέπτες καθώς και τα φέρρυ-μπωτ που τροφοδοτούν το νησί.

Η πόλη των Σπετσών απλώνεται σχεδόν τέσσερα χιλιόμετρα, στη βόρεια παραλία του νησιού. Το κέντρο της είναι η Ντάπια, όπου φτάνει το πλοίο. Από τη Ντάπια ο ένας παραλιακός δρόμος πηγαίνει ανατολικά στο Παλιό Λιμάνι (2 χλμ.) και ο άλλος δυτικά στις Σχολές (1,5 χλμ.). Ο περίπατος σ’ αυτές τις περιοχές είναι κι ένα ζωντανό μάθημα ιστορίας, ίσως είναι ένας από τους λόγους που κάποιος ζητά να ξανάρχεται συχνά στις Σπέτσες.

Από τη Ντάπια ξεκινούν κι οι δρόμοι προς το εσωτερικό του νησιού και προς τις νότιες παραλίες. Εδώ δένουν τα επιβλητικά πλοία, εδώ είναι τα πιο πολλά μαγαζιά και καφενεία, εδώ βρίσκεις εφημερίδες και συναντάς τις παρέες. Εδώ στάθμευαν παλιά τα γαϊδουράκια, με τα οποία οι επισκέπτες έκαναν το γύρο του νησιού, πότε από τα υψώματα στη συνάντηση των κυνηγών, και πότε παραλιακά στους Αγίους Αναργύρους και την Αγία Παρασκευή.

Αξιοθέατα στο Κέντρο

Από τη Ντάπια, ο δρόμος ανηφορίζει προς το Καστέλι, την παλιά πόλη. Το όνομα ‘Καστέλι’ το βρίσκουμε παντού, διότι σημαίνει φρούριο. Το Καστέλι των Σπετσών είναι μισό χιλιόμετρο από την παραλία, και ήταν οχυρωμένο ανάμεσα σε δύο χείμαρρους. Έτσι οι κάτοικοι, όταν έβλεπαν να ζυγώνουν πειρατές, προλάβαιναν να γλυτώσουν. Όμως η επιδρομή του 1769 δεν ήταν σαν τις άλλες. Οι Σπετσιώτες είχαν ξεσηκωθεί-αντίθετα με τους επιφυλακτικούς Υδραίους-όταν ήρθε στο Αιγαίο ο Ρώσος στόλαρχος Ορλώφ και υποκίνησε τους Έλληνες κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στο Καστέλι είναι και η πιο παλιά εκκλησία του νησιού, η Παναγιά η Κοίμηση.

Ακριβώς πίσω από τη Ντάπια, αριστερά στην πλατεία με τα πευκάκια, είναι το νεοκλασικό αρχοντικό του Σωτήριου Ανάργυρου, ευεργέτη των Σπετσών, που χτίστηκε το 1904. Ο Ανάργυρος του έδωσε το όνομα της Αιγυπτιακής θεάς Νηίθ και το στόλισε με αιγυπτιακά μοτίβα, από τις σφίγγες στην είσοδο μέχρι τις εντυπωσιακές τζαμαρίες και τοιχογραφίες.

Δεξιά στην ίδια πλατεία, απέναντι από του Ανάργυρου είναι το αρχοντικό της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας. Στο ισόγειο κατοικούν ακόμα οι απόγονοί της ενώ το υπόλοιπο κτίριο στεγάζει το ομώνυμο Μουσείο. Εκεί θα ακούσετε κατά την ξενάγηση, διάρκειας 40 λεπτών, την ιστορία της θρυλικής Καπετάνισσας και θα δείτε σε ένα διάκοσμο που σας μεταφέρει διακόσια χρόνια πίσω, συλλογές από όπλα, παλαιά βιβλία, πορσελάνες, έγγραφα και επιστολές της Επανάστασης, πίνακες και ομοιώματα πλοίων, προσωπογραφίες και γκραβούρες της ηρωίδας, προσωπικά της αντικείμενα, χάρτες, κεντήματα κλπ. ως και το υπέροχο φλωρεντιανό σκαλιστό ταβάνι της μεγάλης σάλας.

Το αρχοντικό έχει αναπαλαιωθεί και συντηρείται με τα εισιτήρια από τους χιλιάδες επισκέπτες που έρχονται κάθε χρόνο. Οι ώρες των ξεναγήσεων αναγράφονται στους πίνακες του Μουσείου που βρίσκονται στην είσοδο του κτηρίου και στην περιοχή του λιμανιού της Ντάπιας.

Αξίζει επίσης να επισκεφθείτε το Μουσείο Σπετσών, που στεγάζεται περίπου 700 μέτρα πιο μακριά, στο αρχοντικό του Χατζηγιάννη Μέξη. Τα εκθέματά του καλύπτουν περίπου 500 χρόνια ιστορίας στις Σπέτσες, ξεκινώντας με αγγεία της 3ης χιλιετίας και καταλήγοντας στα κειμήλια που δώρισαν οι Σπετσιώτες: πίνακες, όπλα, πορσελάνες και εντυπωσιακά ακρόπρωρα. Όμως έλεγξε πριν πάτε διότι κάποια στιγμή το Μουσείο θα κλείσει για επισκευές.

Από το βιβλίο του ιστορικού Πέτρου Χαριτάτου, ‘Το Ποσειδώνιο και οι Σπέτσες”